Frank Oz, właściwie Richard Frank Oznowicz (ur. 25 maja 1944 w Hereford) – amerykański aktor głosowy, lalkarz i reżyser. Sporadycznie występuje przed obiektywem.
Życiorys[]
Urodził się w Hereford w Wielkiej Brytanii, dokąd jego rodzice Frances i Isidore (ojciec był polsko-holenderskim Żydem, matka - niepraktykującą katoliczką) wyjechali wraz z Legionem Holenderskim po niemieckim ataku na Holandię w maju 1940 r. Oboje rodzice byli lalkarzami. Rodzina wyemigrowała do USA w 1950 roku. Kiedy miał 17 lat poznał Jima Hensona, z którym współpracował od 1963 roku przy jego produkcjach telewizyjnych. Animował m.in. lalki Berta (w latach 1969-1996) oraz Ciasteczkowego Potwora (1969-2000) w Ulicy Sezamkowej. Postaciami, kierowanymi przez Oza w The Muppet Show były m.in. Miś Fozzie, Panna Piggy, Orzeł Sam, Zwierzak oraz szwedzki kucharz. Oprócz animowania wielu Muppetów, był przez 30 lat jednym z bliższych współpracowników Hensona. Występował w przeszło 75 filmach, produkcjach wideo i programach telewizyjnych z Muppetami oraz w wielu innych produkcjach Hensona. Pracował również przy produkcji filmu Labirynt z udziałem Davida Bowiego.
W 1980 roku George Lucas zaangażował Oza do kierowania lalką Yody w filmie Gwiezdne wojny: część V - Imperium kontratakuje. Oz powtórzył tę rolę w filmach Gwiezdne wojny: część VI - Powrót Jedi i Gwiezdne wojny: część I – Mroczne widmo. W filmach Gwiezdne wojny: część II – Atak klonów i Gwiezdne wojny: część III – Zemsta Sithów postać Yody była generowana komputerowo, a Frank Oz ją dubbingował, co spotkało się z dezaprobatą części fanów, niemniej sam Oz powiedział, że „zostało to tak wykonane, jak [Lucas] powinien był to zrobić”.
Jako reżyser debiutował w 1982 roku reżyserowanym razem z Jimem Hensonem filmem Ciemny Kryształ (The Dark Crystal). Samodzielnie reżyserował kilka pełnometrażowych filmów o przygodach muppetów, pierwszym z nich były Muppety na Manhattanie
Kilkakrotnie wystąpił w filmach aktorskich, m.in. jako strażnik więzienny w The Blues Brothers (1980) w reż. Johna Landisa. Potem występował w kolejnych filmach Landisa: „Amerykański wilkołak w Londynie”, „Szpiedzy tacy jak my”, „Niewinna Krew” oraz w roli skorumpowanego policjanta w filmie Nieoczekiwana zmiana miejsc.
Reżyser[]
- 1984: Muppety na Manhattanie (także scenariusz)
Disneyowskie role[]
Filmy[]
- 1979: Wielka wyprawa Muppetów - Miś Fozzie, Panna Piggy, Zwierzak, Orzeł Sam, Marvin Suggs
- 1979: The Muppets Go Hollywood - Miś Fozzie, Panna Piggy, Zwierzak, Orzeł Sam
- 1980: Gwiezdne Wojny: część V - Imperium kontratakuje - Yoda
- 1981: Muppety na tropie - Miś Fozzie, Panna Piggy, Zwierzak, Orzeł Sam
- 1981: The Muppets Go to the Movies - Miś Fozzie, Panna Piggy, Zwierzak, Orzeł Sam
- 1982: The Fantastic Miss Piggy Show - Miś Fozzie, Panna Piggy, Zwierzak, Orzeł Sam
- 1983: Gwiezdne Wojny: Część VI - Powrót Jedi część VI – Powrót Jedi- Yoda
- 1984: Muppety na Manhattanie – Świnka Piggy/Fozzie/Zwierzę/Bert/Ciasteczkowy Potwór/Orzeł Sam (głosy)
- 1986: Labirynt - The Wise Man
- 1987: Zaproszenie na gwiazdkę z Muppetami - Miś Fozzie, Panna Piggy, Zwierzak, Orzeł Sam, Bert, Grover, Ciasteczkowy Potwór, Mała Piggy, Mały Fozzie, Mały Zwierzak
- 1992: Opowieść wigilijna Muppetów - Miś Fozzie, Panna Piggy, Zwierzak, Orzeł Sam, dozorca George
- 1996: Muppety na Wyspie Skarbów - Miś Fozzie, Panna Piggy, Zwierzak, Orzeł Sam
- 1999: Gwiezdne Wojny: Część I - Mroczne Widmo - Yoda
- 2001: Potwory i spółka - Fungus
- 2002: Gwiezdne Wojny: Część II - Atak klonów - Yoda
- 2005: Gwiezdne wojny: Część III - Zemsta Sithów - Yoda
- 2013: Uniwersytet potworny
- 2015: W głowie się nie mieści - Strażnik Dave
- 2015: Gwiezdne Wojny: Część VII - Przebudzenie Mocy - Yoda (niewymieniony w napisach końcowych)
- 2017: Gwiezdne wojny: część VIII - Ostatni Jedi - Yoda
- 2019: Gwiezdne wojny: część IX - Skywalker. Odrodzenie - Yoda
Seriale[]
- 2014-2016: Star Wars: Rebelianci - Yoda
Programy[]
- 1976-1981: The Muppet Show - Miś Fozzie, Panna Piggy, Zwierzak, Orzeł Sam, Marvin Suggs; pozostałe Muppety
- 1996-1998: Spotkanie z Muppetami - Miś Fozzie, Panna Piggy, Zwierzak, Orzeł Sam
Atrakcje[]
- 1991: Muppet*Vision 3D - Miś Fozzie, Panna Piggy, Zwierzak, Orzeł Sam
Nagrody[]
- 1971: nagroda Grammy za piosenkę do programu Ulica Sezamkowa
- 1974, 1976, 1979 - trzy nagrody Emmy za program Ulica Sezamkowa
- 1977: Primetime Emmy Award za program The Muppet Show
- 1979: nagroda Grammy za piosenki do programu The Muppet Show
- 1980: nagroda Grammy za piosenkę do filmu Wielka wyprawa Muppetów
- 1983: nagroda na Avoriaz Fantastic Film Festival za film Ciemny kryształ
- 1998: American Comedy Award
- 2002: nagroda na Art Directors Guild
- 2007:
- nagroda na Locarno International Film Festival za film Zgon na pogrzebie
- nagroda na US Comedy Arts Festival za film Zgon na pogrzebie
- 2012: nagroda na Academy of Science Fiction, Fantasy & Horror Film
- 2015: dwie nagrody strony internetowej Behind the Voice Actors
- 2024: Disney Legend