.svg.png){kind=link}
Kanada na mapie.
Kanada (ang. i fr. Canada) – państwo położone w Ameryce Północnej, rozciągające się od Oceanu Atlantyckiego na wschodzie do Oceanu Spokojnego na zachodzie i Oceanu Arktycznego na północy. Na południu i północnym zachodzie graniczy ze Stanami Zjednoczonymi, granice morskie: na północy z Danią (Grenlandia) i na wschodzie z Francją (wyspy Saint-Pierre i Miquelon). Drugie państwo świata pod względem powierzchni (po Rosji) oraz 36. pod względem ludności. Kanada jest członkiem ONZ, NAFTA, Wspólnoty Narodów, Frankofonii, NATO, G7, APEC.
Flaga Kanady.
Obszar obecnej Kanady zamieszkiwały od tysięcy lat ludy tubylcze (plemiona Indian i Inuitów). Rozpoczęte pod koniec XV w. brytyjskie i francuskie ekspedycje zbadały całe atlantyckie wybrzeże Kanady, co spowodowało stopniowe ich zasiedlenie przez brytyjskich i francuskich obywateli. W 1867 cztery kolonie wchodzące w skład Brytyjskiej Ameryki Północnej uchwaliły Konfederację Kanady i powołały do życia nowe państwo – Kanadę. Stopniowy proces
Herb Kanady.
uniezależniania się od Wielkiej Brytanii osiągnął punkt kulminacyjny w 1982, gdy uchwalenie nowej Ustawy o Kanadzie (ang. Canada Act 1982, fr. Loi de 1982 sur le Canada) zerwało ostatnie więzi zależności od parlamentu brytyjskiego.
Kanada do dziś pozostaje monarchią konstytucyjną, z Elżbietą II jako głową państwa i utrzymuje demokrację parlamentarną. Kanada jest krajem dwujęzycznym i wielokulturowym, w którym na poziomie federalnym obowiązują dwa języki oficjalne: angielski i francuski (w ich kanadyjskich odmianach). Kanada jest państwem uprzemysłowionym i zaawansowanym technicznie, o zróżnicowanej gospodarce w znacznym stopniu uzależnionej od własnych bogactw naturalnych i wymiany handlowej – zwłaszcza ze Stanami Zjednoczonymi, z którymi Kanada ma trwałe i liczne związki.
Polonia w Kanadzie[]
Według spisu powszechnego z 2001 posiadanie polskiego pochodzenia etnicznego (ethnic origins) zadeklarowało 817 085 osób (2,8% ludności kraju, z tego 260 415 deklarowało wyłącznie polskie pochodzenie). 208 375 zadeklarowało polski jako język ojczysty, a 118 415 jako język najczęściej używany w pracy.
Większość Polaków w Kanadzie zamieszkuje południowe Ontario. Znaczne skupiska Kanadyjczyków polskiego pochodzenia spotyka się także w prowincjach Manitoba, Saskatchewan, Alberta i Quebec, a mniejsze społeczności w pozostałych prowincjach. Stawia to polską społeczność w Kanadzie jako jedenastą co do wielkości (pomijając grupę niedeklarujących jakiegokolwiek pochodzenia). Polonia tworzy wyraźną kulturowo i stosunkowo silną ekonomicznie mniejszość, aczkolwiek jest wyraźnie niedoreprezentowana na wszystkich poziomach administracyjnych.
Do współczesnych polityków polskiego pochodzenia, działających w Kanadzie, należą:
- na poziomie federalnym:
- Ted Opitz (MP Etobicoke Centre Ontario)
- Władysław Lizoń (MP Mississauga East-Cooksville Ontario)
- Ed Komarnicki (MP Souris-Mouse Mountain Saskatchewan)
- Tom Lukiwski (MP Regina-Lumsden-Lake Centre Saskatchewan)
- na poziomie prowincjonalnym
- B. Poniatowski (MPP Manitoba)
- Ken R. Kowalski (MLA Alberta) Speaker of the Legislative Assembly
- Thomas Lukaszuk (MLA Alberta) (jedyny MP/MLA/MPP urodzony na terytorium RP)
- Ks. D. Malinowski (MPP Manitoba)
- Carl Paproski (MLA Alberta)
- Walter Szwender (MLA Alberta)
- Geo Topolinsky (MLA Alberta)
- na poziomie samorządowym:
- Peter Milczyn (radny reprezentujący Etobicoke-Lakeshore w Toronto)
- David Soknacki (radny reprezentujący Scarborough-East w Toronto)
W Kanadzie działa szereg organizacji polonijnych o różnym profilu. Przed władzami kanadyjskimi reprezentuje je Kongres Polonii Kanadyjskiej, zrzeszający większość z nich.
Historia Polonii kanadyjskiej i zagadnień związanych z tą grupą etniczną opisane były w szeregu wydawnictw i artykułów prasowych. Z tych pozycji przytoczyć można:
- William Makowski: The Polish People in Canada (A visual history). Thundra Books (Montreal), 1987, ISBN 0-88776-189-5.
- Maria A. Jarochowska: Poza gniazdem (wizerunki emigrantki polskiej w Kanadzie w XX wieku). Polski Instytut Naukowy w Kanadzie (McGill University), Montreal 2006, ISBN 0-9692784-4-6.
- Polonia in Alberta 1895–1995 (The Polish Centennial in Alberta). red. zb., Kongres Polonii Kanadyjskiej, o/Alberta, Edmonton 1995, ISBN 1-55195-004-9.
Filmy[]
- Koszykarz Buddy (filmowano w Vancouver)
- Bud, pies na medal (filmowano w Vancouver)
- Buddy, pies na gole (filmowano w Vancouver)
- Bejsbolista Buddy (filmowano w Vancouver)
- Siatkarz Buddy (filmowano w Vancouver)
- Drużyna Buddy'ego (filmowano w Kolumbii Brytyjskiej)
- Miasteczko Halloween II: Zemsta Kalabara
- Daleko od domu 2: Zagubieni w San Francisco (częściowo filmowano w Vancouver)
- 200 mil do domu
- Białe pustkowia (częściowo filmowane w Manitoba i Albercie)
- Mój brat niedźwiedź
- Mój brat niedźwiedź 2
- Rodzinka Robinsonów (wspomniane; teraz zwane jako Północna Montana)
- Moja niania jest wampirem (filmowano w Hamilton, Ontario)
- Dawno, dawno temu
- Pacyfikator (filmowano w Toronto)
- Szkarłatna litera (filmowano w Kolumbii Brytyjskiej)
- Slam Dunk Ernest (filmowano w Vancouver)
- Kudłaty zaprzęg (filmowano w Fort Langley)
- Śnieżne psy (filmowano w Vancouver i Calgaro)
- Squanto: Ostatni wielki wojownik (filmowano w Nowej Szkocji)
- Śnięty Mikołaj (filmowano w Toronto)
- Śnięty Mikołaj 2 (filmowano w Vancouver i Calgary)
- Śnięty Mikołaj 3: Uciekający Mikołaj (filmowano w Vancouver i Calgary)
- Iron Man 2 (wspomniane)
- The Incredible Hulk
Seriale TV[]
- The Next Step
- Gargoyles (akcja odcinka Heritage z sezonu drugiego ma miejsce na Wyspie Królowej Florencji w Kanadzie)
- Fineasz i Ferb - Zmiana planu
- Slugterra
- Moja niania jest wampirem
- Zhu Zhu
- Hulk i agenci z M.I.A.Z.G.I.
Prowincje[]
- Alberta
- British Columbia
- Manitoba
- New Brunswick
- Newfoundland and Labrador
- Nova Scotia
- Ontario
- Prince Edward Island
- Quebec
- Saskatchewan
Terytoria[]
- Northwest Territories
- Nunavut
- Yukon
Miasta i lokacje[]
- Toronto
- Ottawa
- Calgary
- Victoria
- Vancouver
- Quebec City
- Montreal
- Winnipeg
- Halifax
Atrakcje[]
- Canada Pavilion
- O Canada!
- King Arthur Carrousel
- Ice Hotel
Postacie[]
Aktorzy i twórcy urodzeni w Kanadzie[]
|
|
|
Galeria[]
